De tuimelaar

VIRTUEEL DIER IN AUGMENTED REALITY

De tuimelaar is een van de indrukwekkende dieren die je kunt leren kennen tijdens de Grand Large-ervaring.

Waar vind je dit dier?

De tuimelaar is een kustdier en kan ook worden opgemerkt in rivieren en trechtermondingen. De groepen in tropische wateren, bestaande uit een twintigtal individuen, kunnen pelagisch zijn. We treffen deze soort aan in alle gematigde en tropische zeeën van de aardbol: de Caraïbische Zee, de noordwestelijke Atlantische Oceaan, de Franse Middellandse Zee, de noordoostelijke Atlantische Oceaan, het Kanaal, de Noordzee en de Rode Zee.

Tuimelaars worden vaak waargenomen in het kielwater van de golf bij de neus van schepen, zo kunnen ze sneller en met minder inspanning vooruitkomen.

Hoe herken je dit dier?

• Deze grote dolfijn kan 2,5 tot 3 meter lang worden en onderscheidt zich door een kogelvormige kop met de vorm van een ‘bolhoed’ waarop een korte snuit staat die we het rostrum noemen. De onderkaak is langer dan de bovenkaak: beide bevatten 20 tot 26 paar tanden. De rugvin is concaaf van vorm en naar achteren gericht.
• De tuimelaar is grijsbruin van kleur en kan soms neigen naar zwart met lichtere schakeringen op de flanken en een witachtige buik.
• Door zijn gestroomlijnde, hydrodynamische lichaam kan hij zich snel door het water verplaatsen. De huid van de dolfijn is glad; de beharing is doorheen de tijd verdwenen. Bijzonder kenmerk van de huid: ze is elastisch en ze reageert op de golvingen van het water om de storende werking ervan te neutraliseren. Bovendien produceert ze minuscuul kleine druppels olie die ervoor zorgen dat het lichaam van de dolfijn is ingevet en door het water kan glijden.
• Zijn capaciteiten wisten de wetenschappers te interesseren en Max O. Kramer, een Duits onderzoeker, heeft een materiaal gepatenteerd onder het merk ‘Lamiflo’ dat steunt op de hydrodynamische principes van de huid van de dolfijn. Een voorbeeld van biomimetica, bedoeld om de aandrijving van boten en vliegtuigen te verbeteren.
• Deze dolfijn voedt zich hoofdzakelijk met vissen, pijlinktvissen en schaaldieren. Het is een geducht jager die alleen of in groep werkt met behulp van de ‘fish-whacking’-techniek of het lanceren van vissen, of door het oprakelen van de bodemafzetting waardoor een soort moddernet ontstaat dat de prooi omsluit.

Wat maakt dit dier bijzonder?

Zo kan de tuimelaar, die een uitstekend zwemmer is, zich met een snelheid van 40 km/uur door het water bewegen.Hij kan ook duiken tot op een diepte van 300 meter en daar met ingehouden adem een kwartier blijven.De dolfijn kan frequenties horen die 10 maal hoger zijn dan de gehoorlimiet van een volwassen mens.

Ze beschikken over een soort sonarsysteem waarmee ze hun omgeving kunnen herkennen. Dat systeem, echolocatie genoemd, stuurt golven uit die een echo terugsturen, een akoestisch beeld van de omgeving rond het dier.

De vrouwtjes zijn geslachtsrijp op de leeftijd van 10 jaar, de mannetjes als ze 13 jaar zijn. Het voortplantingsseizoen valt in het noordelijk halfrond samen met de zomer, van juni tot september; in het zuidelijk halfrond duurt het van december tot maart.

Na een dracht van 12 maanden schenkt het vrouwtje het leven aan een kleine dolfijn die gedurende 12 tot 18 maanden door de mama wordt gezoogd; dolfijnenmelk is rijk aan proteïnen. De vrouwtjes baren om de 2 à 3 jaar.

Bedreiging en beschermingsmaatregel

De menselijke activiteiten in de volle zee, met name het maritieme verkeer, kunnen negatieve gevolgen hebben voor de dolfijnen. De geluidsvervuiling die samengaat met het voorbijvaren van schepen kan inderdaad het gedrag van deze zeezoogdieren verstoren en ook de werking van hun sonar.

Geniet in Frankrijk een speciale beschermingsmaatregel: Besluit van 27 juli 1995 tot vaststelling van de lijst van beschermde zeezoogdieren op het nationale grondgebied.